Reizen

Bestaat er buitenaards leven? Volgens de wetenschap is de kans groot

David1583 views

Stel je voor: je leeft in het jaar 1492 en hoort van ene Christoffel Colombus, die ten oosten van het continent een enorme landmassa heeft ontdekt: Amerika. We leven in een tijd waar vrijwel iedere vierkante centimeter op het aardoppervlakte is onderzocht. Alleen in extreem onherbergzame gebieden en diep in de oceanen bestaat misschien nog geheimen voor ons.

Er is echter nog een gebied waar we vrijwel niets van weten. Een gebied dat veel en veel groter is dan onze klein aarde: de ruimte. Hoewel we in de jaren zestig op de maan landden, zijn we sindsdien nog niet veel verder gegaan. Enkele onbemande ruimtevaartuigen zijn diep in ons zonnestelsel doorgedrongen en in een enkel geval zelfs daarbuiten getreden.

Toch weten we nog vrijwel niets. We kunnen ongeveer inschatten hoeveel planeten en sterren er zijn, maar de kennis is beperkt. Eén vraag vormt de rode draad in dit onbekende: bestaat er buitenaards leven? Volgens de wetenschap is de kans dat dit bestaat groter dan dat wij de enigen zijn.

Leven op aarde: zo ontstond het

Onze aarde is ongeveer 4,5 miljard jaar geleden ontstaan uit een hoop puin dat samen is gekomen tot één planeet. Op dat moment was de aarde niet veel meer dan een grote rots, maar door diverse inslagen van asteroïden is er langzaam een dampkring ontstaan. Hierdoor kwam er onder meer water en zuurstof op aarde. Toen de aarde ongeveer een miljard jaar oud was ontstond het eerste leven. Het was niet veel meer dan een simpele bacterie.

Maar door de miljarden jaren heen is er stap voor stap steeds complexer leven ontstaan, met de moderne mens als voorlopig eindpunt. De mens is vergeleken met alle andere dieren op aarde extreem intelligent. Hoewel een chimpansee, wetenschappelijk gezien de diersoort die het dichtst bij ons staat, als intelligent gezien wordt, is het niets vergeleken met de mens.

Heeft één van deze puntjes een planeet met leven?

 

Buitenaards leven: zou het kunnen?

Omdat we nog zo weinig weten van het heelal, kunnen we niet met zekerheid zeggen of er buitenaards leven bestaat. Wetenschappers houden zich dan ook met name vast aan de kennis van nu en kansberekening. Ze gaan er hierbij vanuit dat een planeet een temperatuur moet hebben vergelijkbaar met dat van de aarde.

Dat is niet lukraak gekozen, want in onze temperatuurregio zijn de meeste elementen stabiel en bijvoorbeeld gasvormig, waardoor je makkelijker complexe verbindingen en moleculen kunt vormen. Ook gaat men er vanuit dat water en zuurstof nodig is voor leven, wat ook puur gebaseerd is op leven zoals wij het kennen.

Op basis van grootte heelal: ja, er is leven

Vanuit hier kunnen we kijken naar de mogelijke kans op een planeet met leven. Het lijkt in eerste instantie onwaarschijnlijk dat een planeet precies aan onze voorwaarden van leven voldoet, totdat je ziet hoe groot het heelal is.

In ons zonnestelsel zijn acht planeten. Ons zonnestelsel ligt in de Melkweg, een sterrenstelsel. Binnen de Melkweg zijn 200 tot 400 miljard sterren. Iedere ster heeft waarschijnlijk minimaal één ster, hoewel dit nog een conservatieve schatting is. Ons eigen zonnestelsel is bijvoorbeeld al een flinke uitzondering. Binnen ons sterrenstelsel zijn dus al minimaal 200 tot 400 miljard planeten en waarschijnlijk meer.

Er is echter niet slechts één sterrenstelsel. Volgens de laatste schattingen kent het heelal ongeveer 2 biljoen sterrenstelsels. Als we er vanuit gaan dat ieder sterrenstelsel ongeveer ter grootte is van onze eigen Melkweg en 400 miljard planeten in onze Melkweg, dan is dit het aantal planeten in het heelal:

800.000.000.000.000.000.000.000

Wij weten niet hoe je dit getal moet uitspreken, maar het is duidelijk: er bestaan aardig wat planeten. Pure kansberekening vertelt ons dat de kans dat er géén ander leven in het heelal is, veel kleiner is dan dat er wel leven bestaat. We hebben namelijk met ons huidige beperkte technieken al diverse planeten ontdekt waar leven kan bestaan, inclusief Mars. Ook de kans dat hier planeten tussen zitten die intelligent leven hebben zoals bij ons (of misschien nog veel intelligenter) is reëel.

Alleen al onze eigen Melkweg heeft ontelbaar veel sterren en planeten die mogelijk geschikt zijn voor leven.

Een complicerende factor?

De moderne mens ontstond naar schatting zo’n 200.000 jaar geleden. Dat lijkt lang, maar is heel weinig. Het eerste leven ontstond 3,5 miljard jaar geleden. Als je de afgelopen 3,5 miljard jaar ziet als één dag van 24 uur, dan is de mens ontstaan na 23 uur, 59 minuten en 55,5 seconde. De mens is dus pas extreem kort geleden ontstaan!

Op de schaal van de leeftijd van planeten en sterren is de mens er dus pas heel kort. Dit gegeven is in combinatie met onze rappe technologische ontwikkeling voer voor een theorie van sommige filosofen.

Zonder fatalistisch te denken is het niet ondenkbaar dat de mensheid zichzelf binnen korte tijd de das omdoet. We hebben het dan niet over de komende honderd jaar, maar bijvoorbeeld de komende duizenden jaren. Met de huidige technologische ontwikkelingen ontwikkelt de mens zich snel, maar klimaatveranderingen hebben binnen 100 jaar (nog geen milliseconde op de schaal van het heelal) grote gevolgen gehad voor de aarde.

Het zou zo maar kunnen dat op verschillende momenten intelligent leven bestaat of bestond in het heelal, maar de veel van deze beschavingen geen overlap hebben in de tijd, simpelweg doordat deze beschavingen ten onder gaan aan hun eigen succes.

De kans dat we niet de enigen zijn in het heelal is groot. Zelfs de kans dat er ander intelligent leven bestaat is groot. De vraag is of er overlap in tijd bestaat met hen en of er ooit een punt gaat komen dat wij hen of zij ons kunnen vinden. Voorlopig moeten we het doen met science fiction films.

Leave a Response