De extremen der aarde: ijskoud en stikheet, maar mensen komen er
Nederland is piepklein. Is het warm in Friesland, dan is de kans groot dat dit ook in Limburg het geval is en andersom. Natuurlijk, het kan stormen in de ene provincie en rustig weer zijn in de andere, maar grote verschillen zijn er zelden. Onze zomers zijn koel, de winters mild.
Dat ligt op sommige plekken op de wereld wel anders. Soms kun je binnen een paar uur van een ijskoude plek naar een stikheet gebied gaan. In andere gebieden kun je niet naar buiten zonder je ogen te beschermen tegen bevriezing. Het is onwerkelijk en je stapt in een totaal andere wereld, maar ook hier wonen mensen.
Mannennieuws.nl neemt je mee naar de extreme plekken op de wereld. Pak twee koffers, want je gaat het warm én koud krijgen.
Monument Valley en Rocky Mountains
De Verenigde Staten is een land van extremen. Niet alleen op het gebied van politiek, maar ook op het gebied van natuur. Lange tijd was Death Valley de warmste plek op aarde. Grofweg gelegen tussen Los Angeles en Las Vegas komen hier temperaturen voor boven de 50 graden Celcius.
In de buurt ligt echter ook een andere plek die behoorlijk warm is: Monument Valley. De vallei met de bekende rode stenen, onder meer gebruikt in westerns en Road Runner, zijn het eigendom van de Navajo-indianen. In de Valley zijn temperaturen boven de 40 graden niet ongewoon.
Het bijzondere is: vanuit Monument Valley rij je in enkele uren naar Telluride, hoog in de Rocky Mountains van Colorado. Zo kun je het ene moment bijna sterven van de hitte en een paar uur later door metershoge sneeuw ploegen.
Oymyakon, Rusland
Oymyakon is een stadje in het uiterste noorden van Rusland. Tijdens de zomermaanden is het goed toeven in het stadje, met gemiddelde temperaturen rond de 22 graden Celcius. Hoe anders is dat in de winter. De stad verandert in een no-go zone. IJs- en ijskoud, dat vat het eigenlijk wel samen.
Gemiddeld ligt de temperatuur in januari rond de -46,5 graden Celcius. Het record ligt zelfs op -65,4 graden. Vrijwel iedere vloeistof bevries hierbij vrijwel direct. Een veelvoorkomend probleem is dat men niet langer met een pen kan schrijven wanneer ze buitenshuis zijn geweest: de inkt is bevroren. De Russen pakken alles in en smeren hun huid in met vaseline, maar om bevriezing van de ogen te voorkomen is het onverstandig om langer dan een paar minuten buiten te zijn tijdens de meest extreme temperaturen.
Wanneer iemand in deze tijd overlijdt, duurt het gemiddeld drie dagen om een graf te graven. Met vuren en hete kolen wordt de grond ontdooit, maar ook de kolen zijn in korte tijd ijsklompjes. Ze hebben dan ook minder haast met het begraven, want een lichaam dat buiten opgebaard wordt, zal niet vergaan.
Dallol, Ethiopië
Kruipt het kwik in Nederland voorbij de 30 graden, dan neemt de productiviteit voor de meeste mensen flink af. Uitzitten, koude drankjes en veel schaduw, dat is het devies. In Dallol, Ethiopië zit dat er helaas niet in. De gemiddelde temperatuur gedurende het gehele jaar ligt hier namelijk op ruim 34 graden. Op het heetste moment van de dag is het gemiddeld 41 graden. Het maakt niet uit of het januari is of december, want de stad ligt bij de evenaar en heeft dus geen seizoenen zoals wij die kennen.
Anno 2017 is Dallol overigens grotendeels verlaten. De stad is ongeveer honderd jaar bewoond geweest, maar inmiddels heeft vrijwel iedereen voor gezien gehouden. Niet gek met zulke temperaturen natuurlijk.
Mount Everest, Nepal
De Mount Everest, het hoogste punt van de wereld, spreekt voor de meeste mensen tot de verbeelding. Enkele duizenden hebben de top gehaald, maar tienduizenden lukte het niet, waarvan sommigen stierven op de berg. De omstandigheden bovenop de berg zijn op zijn minst afschuwelijk te noemen: harde wind, ijzige kou en vrijwel geen zuurstof.
Boven de 8000 meter spreekt men van de zogenaamde Death Zone. Sneeuw is bevroren, zuurstof is nauwelijks en de kou is niet te harden. Veel klimmers beschreven in deze zone een gevoel om even rust te nemen en te zitten. Dit is waar het vaak misgaat. Binnen korte tijd raken ze onderkoeld. Het is meermaals voorgekomen dat iemand ging zitten en nooit meer opstond. Vaak had men in eerste instantie niet door dat de persoon was overleden.
Spearfish, Verenigde Staten
We zeiden al dat de VS vol extremen zit en er is nog een plek die in dit lijstje valt: Spearfish in de staat South Dakota. De temperaturen op zichzelf zijn niet uitzonderlijk, maar de wisselingen in temperatuur wel. In 1943 steeg de temperatuur binnen enkele minuten van -7 naar +20. Zo loop je in een dikke winterjas, zo kun je in een t-shirtje naar buiten.
Veel ruiten braken door de snelle wisseling in temperatuur, evenals potten en ander breekbaar materiaal dat tot voor kort nog in een laag ijs zat.
Sinds 1943 zijn dergelijke wisselingen (nergens op aarde) nog voorgekomen, maar ieder jaar weer zijn er kleinere wisselingen die we bijna nergens anders op aarde tegenkomen. Dit ligt vooral aan de liggen van het gebied en de bijhorende luchtstromen. Soms verandert de wind plotseling, waardoor de koude lucht snel plaats maakt voor een erg warme lucht.
