Een bezoek aan het rauwe, maar prachtige Mostar (Bosnië)
Terwijl het in Nederland voor de wind ging in de jaren negentig, werd het zuidoosten van Europa verscheurd door de bloedige Joegoslaviëoorlog. De voormalige staat viel uiteen in de landen Slovenië, Kroatië, Bosnië en Herzegovina, Servië en Montenegro.
Waar het conflict in sommige landen vrijwel volledig vreedzaam verliep (Slovenië), kwamen andere landen er minder goed vanaf. Bosnië lag in de sandwich tussen Kroatië en Servië. Vanuit dit laatste land opereerde de voormalige regering van Joegoslavië, terwijl Kroatië ook eigen belangen had. In het land zelf was er verdeeldheid tussen onder meer de moslims en christenen.
Anno 2017 heerst er vrede in Bosnië, maar heeft de oorlog haar sporen nagelaten. De natuur is door mijnen bijna niet te betreden, spanning heersen nog en het land is in opbouw. Toch is het ook een ontzettend interessant om te bezoeken, in het bijzonder het stadje Mostar.
Mostar: frontlinie tijdens de oorlog – nog steeds voelbaar
Mostar is een klein stadje gelegen in het zuiden van Bosnië. Ten tijden van de oorlog was het één van de frontlinies van de oorlog. De rivier die door de stad liep vormde de scheiding tussen de Bosniakken (moslims) en de Serven. Ook de Kroaten hadden een groot deel van de oorlog een eigen front.
Nog altijd is er een niet-fysieke scheiding in de stad met de Bosniërs enerzijds en de Kroatische Bosniërs aan de andere kant. Ook als toerist is dit merkbaar. Zo is er een Kroatisch biertje dat je alleen aan de westkant van de stad kunt krijgen en een Bosnisch biertje dat je alleen aan de oostkant kunt krijgen. Aan de ‘verkeerde’ kant vragen naar het andere biertje levert je op zijn best een vuile blik op en op zijn slechtst een stomp in je gezicht.
Parel van zuidoost Europa
Maar Mostar is meer dan een spanning die nog steeds leeft tussen de bevolkingsgroepen. Het was en is nog steeds één van de allermooiste stadjes in zuidoost Europa. Het meest in het oog springende bouwwerk is de beroemde brug van Mostar. Deze middeleeuwse brug verbindt de twee stadsdelen. Wat vooral opvalt is de vorm van de brug: een soort driehoek die hoog over de onderliggende rivier loopt.
Hoewel de brug ten tijden van de oorlog vernietigd werd, is van de brokstukken, aangevuld met nieuwe stenen, de brug weer herbouwd en sindsdien UNESCO Werelderfgoed. Ook het omliggende oude stadje is ontzettend mooi en voor een groot deel herbouwd sinds de oorlog. Hoewel er een spanning heerst tussen de bevolking, is dit normaal gesproken niet iets waar je je zorgen over hoeft te maken als bezoeker.
De lokale bevolking, uit welke groep dan ook, is zelfs ontzettend blij om je te verwelkomen in hun stad. Mostar leeft voor een groot deel van toerisme, maar is nog niet ontdekt bij het grote publiek. De bevolking is veelal arm en daarom erg blij met iedere bezoeker.
Springen van de brug: niet voor iedereen
Voor een bedrag van ongeveer € 80,00 kun je van de brug in de rivier springen. Dit is iets voor de echte adrenalinejunk, want de brug is ongeveer twintig meter hoog. Voor je van de brug springt, moet je eerst van twee lagere punten springen. Hierbij kijken experts of je op de goede manier springt.
Is dit niet het geval, dan mag je niet springen. Van deze hoogte is het namelijk makkelijk om per ongeluk te draaien en de lucht en hiermee je botten te breken of buiten bewustzijn te raken wanneer je het water raakt.
Sinds er gesprongen mag worden in 2004, hebben slechts zo’n vierduizend mensen de sprong daadwerkelijk gemaakt. Toen ik zelf in Mostar was (2016) had zojuist de eerste niet-Bosnische vrouw de sprong gewaagd.
Wil je zelf niet springen maar het wel zien, dan kun je het beste gaan tijdens het Red Bull cliff diving, waarbij professionele duikers van de brug springen. Dat is spectaculair, maar ook een garantie dat je een sprong ziet. Op andere momenten is het namelijk maar de vraag of er iemand gaat springen.
Wat te doen in Mostar
De brug is zonder twijfel het meest fotogenieke object in en rond Mostar. Probeer iets buiten de stad de heuvel op te gaan, zodat je een prachtig beeld op Mostar, de brug en het heuvelgebied achter de stad hebt.
In Mostar kun je het beste vooral rondlopen. Je zult veel mooie oude steegjes zien, maar ook kapotgeschoten ruïnes. Sommige van deze kun je betreden, zoals een oude bank met uitzicht over de stad.
Vanuit Mostar kun je ook excursies doen. De excursies vanuit Hostel Nina zijn een grote aanrader. De tours vanuit dit familiehostel worden geleid door een man die heeft meegevochten in de oorlog aan de zijde van de Bosniakken. Zijn verhalen zijn intens en interessant. Ze plaatsen je leven snel in perspectief, want hij was zelf slechts 18 jaar oud en is meer dan de helft van zijn middelbare schoolklas verloren tijdens gevechten.
Naast zijn verhalen zal de gids je onder meer brengen naar een voormalige ondergrondse vliegtuigbunker, verschillende uitzichtpunten, de prachtige Kravice watervallen waar je ook kunt zwemmen en een controversieel Kroatisch monument, door hemzelf en de Bosniakken gehaat, maar ook een bijzonder punt in de geschiedenis van de Joegoslaviëoorlog.
In Mostar komen
Je kunt naar Mostar komen door naar Sarajevo (hoofdstad Bosnië) of Split (Kroatië) te vliegen en vanuit hier een bus of trein te pakken. Vanuit beide plaatsen duurt de busrit zo’n twee uur en in beide gevallen kun je ondertussen genieten van mooie natuur.
Mostar past goed in een eurotrip door de Balkan of Oost-Europa en is onder backpackers een populaire tussenstop vanuit Sarajevo of Servië naar Kroatië of andersom.
Foto kogelgaten huis: Fotokon / Shutterstock.com
